Przydatne informacje prawne dla osób przyjeżdżających z Ukrainy

W razie potrzeby przekażemy kontakt do Radcy Prawnego.

1.      Przekraczanie granicy

Obywatele Ukrainy mogą wjechać do Polski m.in. na podstawie:

−           paszportu biometrycznego w ramach ruchu bezwizowego (obecnie nie są wymagane inne dokumenty takie jak rezerwacja hotelowa, dowód posiadania środków utrzymania ani dowód posiadania ubezpieczenia),

−           wizy krajowej (D) lub wizy Schengen (C) lub dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo Schengen,

−           zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego UE i ważnej karty pobytu,

−           wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej (status uchodźcy), złożonego na polskim przejściu granicznym,

−           zgody komendanta Straży Granicznej, udzielanej podczas przekraczania granicy (jeśli mają inny niż paszport biometryczny dokument tożsamości lub, zwłaszcza w przypadku dzieci, nie mają go wcale).

Obecnie także od obywateli innych państw wjeżdżających do Polski z terytorium Ukrainy nie są wymagane, poza paszportem lub dokumentem tożsamości, żadne inne dokumenty, w tym zezwolenia.

2.      Przekraczanie granicy przez osoby nieletnie

Aktualnie nie jest egzekwowany wymóg, że osoba nieletnia podróżująca bez jednego lub obojga rodziców (opiekunów prawnych) może przekroczyć granicę, tylko jeśli okaże notarialną zgodę udzieloną przez drugiego rodzica (opiekuna) lub oboje rodziców (opiekunów).

3.      Pomoc na terytorium Polski

Osoby, które po przyjeździe do Polski chcą skorzystać z pomocy oferowanej przez polski rząd, powinny udać się do jednego z punktów recepcyjnych wymienionych na stronie Urzędu do Spraw Cudzoziemców (link poniżej). Punkty te znajdują się zarówno przy granicy, jak i w głębi kraju. W punktach tych otrzymają posiłek, możliwość odpoczynku, transport (nieodpłatnie) i niezbędne informacje. Rejestracja w punkcie recepcyjnym także nie jest obowiązkowa.

Punkty recepcyjne:

https://www.gov.pl/web/udsc/ukraina—ua

https://www.gov.pl/web/udsc/ukraina2

4.      Ochrona międzynarodowa

Osoby przybywające na terytorium Polski z terytorium Ukrainy mogą (ale nie muszą) złożyć wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej (status uchodźcy). Pobyt takich osób w Polsce będzie legalny, ale w trakcie trwania procedury osoby te nie będą mogły przekroczyć polskiej granicy i wyjechać, np. do Niemiec, ani, przez pierwsze 6 miesięcy, pracować w Polsce.

5.      Prawo do pobytu w Polsce po wjeździe na jej terytorium

Czas legalnego pobytu w Polsce zależy od dokumentu okazanego na granicy.

Podstawa wjazduCzas legalnego pobytu
ruch bezwizowy na podstawie paszportu biometrycznegodo 90 dni
wiza krajowa lub wiza Schengen, wydana przez polski organzgodnie z terminem ważności wizy i okresem pobytu w niej wskazanym; po upływie pobytu na podstawie wizy krajowej można kontynuować pobyt (bez konieczności wyjazdu) w ramach ruchu bezwizowego do 90 dni z paszportem biometrycznym
wiza z oznaczeniem D lub C wydana przez inne państwo Schengen-       dokument pobytowy wydany przez inne państwo Schengendo 90 dni
zgoda komendanta Straży Granicznej15 dni

Jeśli obywatel Ukrainy chce przedłużyć swój legalny pobyt, może przed jego upływem:

·        złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy,

·        złożyć wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt stały (jeśli spełnia przesłanki).

Takie wnioski składa się w urzędzie wojewódzkim, właściwym ze względu na miejsce pobytu. Szczegóły znajdują się na stronie internetowej www.gov.pl/udsc (zakładki: załatw sprawę, cudzoziemcy, obywatele państw trzecich).

Niezależnie od tego obywatele Ukrainy mogą dalej legalnie przebywać w Polsce po upływie okresu ważności wiz, zezwoleń na pobyt czy ruchu bezwizowego, na podstawie specjalnych przepisów dotyczących epidemii COVID-19.

Projektowane są już nowe przepisy, które mają ułatwić legalizację pobytu (a także pracę) w Polsce obywatelom Ukrainy. W każdym wypadku rząd zapewnia, że nikt z tych obywateli nie będzie musiał opuścić Polski z powodu formalnego upływu okresu legalnego pobytu w Polsce.

6.      Legalizacja pobytu członków rodzin pracowników zatrudnionych w Polsce

Członkowie rodziny cudzoziemca legalnie zatrudnionego i przebywającego w Polsce mogą ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy.

6.1   Zezwolenie na pobyt czasowy w celu pobytu z cudzoziemcem (połączenia z rodziną)

O ten typ zezwolenia mogą ubiegać się tylko:

−           małżonek (związek małżeński musi być uznawany przez polskie prawo),

−           nieletnie dziecko (które nie ukończyło 18 roku życia) – biologiczne lub przysposobione, albo inne dziecko pozostające na utrzymaniu cudzoziemca, nad którym cudzoziemiec sprawuje faktyczną władzę rodzicielską (np. dziecko jego małżonka z poprzedniego związku).

Posiadacz zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia z rodziną może pracować w Polsce bez konieczności uzyskania dodatkowych dokumentów, jeżeli cudzoziemiec, do którego dołącza, w chwili składania wniosku przebywa w Polsce, m.in.:

−           na podstawie zezwolenia na pobyt stały,

−           na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE,

−           co najmniej przez okres 2 lat na podstawie kolejnych zezwoleń na pobyt czasowy, w tym bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy dla członka rodziny – na podstawie zezwolenia  udzielonego mu na okres pobytu nie krótszy niż  1 rok,

−           na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji.

W innych przypadkach uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy też jest możliwe, ale takie zezwolenie nie będzie, w początkowym okresie, uprawniało członka rodziny do pracy w Polsce (potrzebne będzie dodatkowo oświadczenie, które w praktyce bardzo łatwo uzyskać).

Można złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt czasowy dla członków rodziny, którzy przebywają jeszcze poza granicami Polski, za ich pisemną zgodą.

W przypadku cudzoziemca będącego osobą małoletnią wniosek o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy składają rodzice lub ustanowieni przez sąd opiekunowie albo jedno z rodziców lub jeden z ustanowionych przez sąd opiekunów.

Postępowanie w sprawie wydania tego typu zezwolenia przebiega według zasad ogólnych wspólnych dla wszystkich typów zezwoleń na pobyt czasowy. Wniosek należy złożyć w urzędzie wojewódzkim właściwym ze względu na miejsce zamieszkania członka rodziny cudzoziemca w Polsce.

Typowe dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie tego typu zezwolenia:

−           kopia paszportu

−           akty stanu cywilnego potwierdzające stopień pokrewieństwa lub powinowactwa uznawane przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej, w miarę możliwości opatrzone klauzulą apostille (uzyskiwaną na terytorium Ukrainy),

−           dokument potwierdzający tytuł prawny do zajmowania lokalu mieszkalnego, w którym przebywa lub zamierza przebywać członek rodziny (np. umowa najmu),

−           dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego członka rodziny lub pokrycie przez ubezpieczyciela kosztów leczenia członka rodziny na terytorium RP (np. formularz ZUS ZCNA, polisa ubezpieczeniowa),

−           dokumenty potwierdzające podstawę prawną pobytu w Polsce małżonka lub rodziców członka rodziny ubiegającego się o zezwolenie (np. kopia wizy, karty pobytu),

−           dokumenty potwierdzające posiadanie stabilnego i regularnego źródła dochodu wystarczającego do pokrycia kosztów utrzymania siebie i członków rodziny na utrzymaniu (co najmniej 600 zł netto na osobę w rodzinie), np. umowa o pracę, wyciąg z konta bankowego.

6.2   Zezwolenie na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności

Inni członkowie rodziny cudzoziemca zatrudnionego w Polsce (np. rodzice, rodzeństwo, dziadkowie) lub inne osoby prowadzące z cudzoziemcem życie rodzinne (np. partner) też mogą uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy. Jest to wówczas zezwolenie na pobyt czasowy wydawane ze względu na tzw. „inne okoliczności”. Nie uprawnia ono do wykonywania pracy w Polsce bez uzyskania dodatkowego dokumentu legalizującego pracę (np. oświadczenia).

Aby uzyskać tego typu zezwolenie na pobyt czasowy, do wniosku trzeba dołączyć dokumenty potwierdzające prowadzenie życia rodzinnego z cudzoziemcem przebywającym w Polsce.

Projektowane nowe przepisy mają ułatwić także sprowadzanie do Polski członków rodzin i bliskich.

W razie potrzeby przekażemy kontakt do Radcy Prawnego.